Entri Populer

Jumat, 11 Maret 2011

Uji Ambang Rangsang


o    Prinsip
Intensitas atau tingkat rangsangan terkecil yang mulai dapat menghasilkan respon disebut ambang rangsangan (stimulus threshold). Prinsip pengujian ambang rangsang adalah menyatakan ada atau tidak ada sifat indrawi tertentu yang diujikan. Sejumlah sampel pengujian disajikan dan dinyatakan ada atau tidak ada respon dari masing-masing contoh.

o    Tujuan
Tujuan dari uji ambang rangsang ini adalah :
1.       Menguji kepekaan panelis mengenai sifat indrawi dari contoh.
2.       Mengetahui konsentrasi terkecil dari sampel uji yang menghasilkan respon.
3.        
o    Alat dan Bahan
·      Alat-alat yang digunakan adalah :             
1. Gelas kecil.                                                                     7. Sendok putih.
2.  Label.                                                                               8. Sendok berwarna.
3. Format isian.
4. Tisu.
5. Baki.
6. Alat tulis.
·      Bahan-bahan yang digunakan adalah :
1. Larutan Sukrosa.
2.  Larutan NaCl.
3. Larutan Asam sitrat.
4. Larutan kopi.
5. Air putih.

o    Jenis Panelis
Panelis siswa-siswi SMAKBO semi terlatih.

o    Cara Kerja
A.  Metode sebagai penguji
1. Siapkan formulir isisan.
2. Siapkan 6 contoh uji (deret cuplikan) yang berbeda jenis untuk masing-masing larutan.
3. Pemberian kode (-0,85 digit angka) pada sampel.
4. Menyajikan sampel kepada panelis.
5.   Memberi pengarahan terhadap panelis tentang teknik pengujian ini dan mengisi lembar isian.
6.   Kumpulkan data panelis.
7.   Menganalisis secara statistic.
B.   Metode panelis
1. Mengisi identitas panelis.
2. Dengarkan pengarahan dari penguji.
3. Lakukan penilaian dengan mencicipi masing-masing contoh mulai dari konsentrasi terendah.
4.   Nyatakan respon ada atau tidak ada sifat indrawi dari masing-masing contoh dan isi formulir isian.
5.   Formulir yang telah diisi diserahkan kepada penguji.

o    Data dan Perhitungan
A.      Data Larutan Sukrosa
Tabel 1 : Matriks Respon Rasa Manis Dari Larutan Sukrosa
Nama Panelis
Konsentrasi (%)
0,0
0,2
0.4
0,6
0,8
1,0
Arisda L.
ü   
ü   
ü   
-
ü   
ü   
Adya P.
-
ü   
ü   
ü   
ü   
ü   
Robin C.S.
-
ü   
ü   
ü   
ü   
ü   
Haris B.S.
-
ü   
ü   
ü   
ü   
ü   
Rizka S.I.
ü   
ü   
ü   
-
ü   
ü   
Nabilah
-
ü   
ü   
ü   
ü   
ü   
Aditya P
-
-
ü   
ü   
ü   
ü   
Ayi D.T.
-
-
ü   
ü   
ü   
ü   
Reza F.R.
-
-
-
-
ü   
ü   
Alfi K.
-
-
ü   
ü   
ü   
ü   
Frans F.
-
-
-
-
ü   
-
Wahyu C.
-
-
ü   
ü   
ü   
ü   
Ratna S.
-
-
ü   
ü   
ü   
ü   
Ismail
-
-
ü   
ü   
ü   
ü   
M.Ghalib H.
-
ü   
ü   
ü   
ü   
ü   
Desi K. A.
-
-
-
ü   
ü   
ü   
Ine Amelia
-
-
ü   
ü   
ü   
ü   
M. Roziq I.
ü   
ü   
-
ü   
ü   
ü   
Bunga R.E.
ü   
-
ü   
ü   
ü   
ü   
Edwin R.
ü   
-
ü   
ü   
ü   
ü   
Mario R.
-
ü   
ü   
ü   
ü   
ü   
Fauziah R.
ü   
-
ü   
ü   
ü   
ü   
Dwi Ayuni H
-
-
-
-
ü   
-
Achmad G.F
ü   
-
ü   
ü   
ü   
ü   
 Jumlah
7
9
19
19
24
22

Tabel 2 : Binominal Rasa Manis Dari Larutan Sukrosa                                                                            
Nama Panelis
Konsentrasi (%)
0,0
0,2
0,4
0,6
0,8
1,0
Arisda L.
1
1
1
0
1
1
Adya P.
0
1
1
1
1
1
Robin C.S.
0
1
1
1
1
1
Haris B.S.
0
1
1
1
1
1
Riska S.I.
1
1
1
0
1
1
Nabilah
0
1
1
1
1
1
Aditya P
0
0
1
1
1
1
Ayi D.T.
0
0
1
1
1
1
Reza F.R.
0
0
0
0
1
1
Alfi K.
0
0
1
1
1
1
Frans F.
0
0
0
0
1
0
Wahyu C.
0
0
1
1
1
1
Ratna S.
0
0
1
1
1
1
Ismail
0
0
1
1
1
1
M.Ghalib H.
0
1
1
1
1
1
Desi K. A.
0
0
0
1
1
1
Ine Amelia
0
0
1
1
1
1
M. Roziq I.
1
1
0
1
1
1
Bunga R.E.
1
0
1
1
1
1
Edwin R.
1
0
1
1
1
1
Mario R.
0
1
1
1
1
1
Fauziah R.
1
0
1
1
1
1
Dwi Ayuni H
0
0
0
0
1
0
Achmad G.F
1
0
1
1
1
1
Respon
7
9
19
19
24
22
Frekuensi (%)
29,17
37,5
79,17
79.17
100,00
91,67

Tabel 3 :Modifikasi Binominal Rasa Manis Dari Larutan Sukrosa
Nama Panelis
Konsentrasi (%)
Nilai Ambang
0,0
0,2
0,4
0,6
0,8
1,0
Arisda L.
0
1
1
1
1
1
0,1
Adya P.
0
1
1
1
1
1
0,1
Robin C.S.
0
1
1
1
1
1
0,1
Haris B.S.
0
1
1
1
1
1
0,1
Riska S.I.
0
1
1
1
1
1
0,1
Nabilah
0
1
1
1
1
1
0,1
Aditya P
0
0
1
1
1
1
0,3
Ayi D.T.
0
0
1
1
1
1
0,3
Reza F.R.
0
0
0
0
1
1
0,7
Alfi K.
0
0
1
1
1
1
0.3
Frans F.
0
0
0
0
0
1
0,9
Wahyu C.
0
0
1
1
1
1
0,3
Ratna S.
0
0
1
1
1
1
0,3
Ismail
0
0
1
1
1
1
0,3
M.Ghalib H.
0
1
1
1
1
1
0,1
Desi K. A.
0
0
0
1
1
1
0,5
Ine Amelia
0
0
1
1
1
1
0,3
M. Roziq I.
0
1
1
1
1
1
0,1
Bunga R.E.
0
1
1
1
1
1
0,1
Edwin R.
0
1
1
1
1
1
0,1
Mario R.
0
1
1
1
1
1
0,1
Fauziah R.
0
1
1
1
1
1
0,1
Dwi Ayuni H
0
0
0
0
0
1
0,9
Achmad G.F
0
1
1
1
1
1
0,1
Nilai Ambang Rata-Rata
0,3
    
B.      Data Larutan NaCl
Tabel 1 : Matriks Rspon Rasa Asin Dari Larutan NaCl
Nama Panelis
Konsentrasi (%)
0,00
0,02
0,04
0,06
0,08
0,1
Arisda L.
-
P
P
P
P
P
Adya P.
-
P
P
P
P
P
Robin C.S.
-
P
P
P
P
P
Haris B.S.
-
P
P
P
P
P
Riska S.I.
ü   
-
P
P
P
P
Nabilah
-
-
P
P
P
P
Aditya P
-
-
P
P
P
P
Ayi D.T.
-
-
P
ü   
ü   
ü   
Reza F.R.
-
-
-
-
-
ü   
Alfi K.
ü   
ü   
-
-
-
-
Frans F.
ü   
ü   
-
ü   
ü   
ü   
Wahyu C.
-
P
P
P
P
P
Ratna S.
-
-
-
P
-
P
Ismail
P
P
-
-
P
P
M.Ghalib H.
-
-
-
-
-
P
Desi K. A.
-
-
P
P
P
P
Ine Amelia
-
-
-
-
P
P
M. Roziq I.
P
-
-
P
P
P
Bunga R.E.
-
ü   
ü   
ü   
ü   
ü   
Edwin R.
-
ü   
ü   
ü   
ü   
ü   
Mario R.
-
ü   
ü   
ü   
ü   
ü   
Fauziah R.
ü   
-
-
ü   
ü   
ü   
Dwi Ayuni H
-
-
-
-
ü   
ü   
Achmad G.F
ü   
-
ü   
ü   
ü   
ü   
Jumlah
7
11
14
18
20
23

Tabel 2 : Binomial Respon Rasa Asin Dari Larutan NaCl
Nama Panelis
Konsentrasi (%)
0,00
0,02
0,04
0,06
0,08
0,1
Arisda L.
0
1
1
1
1
1
Adya P.
0
1
1
1
1
1
Robin C.S.
0
1
1
1
1
1
Haris B.S.
0
1
1
1
1
1
Riska S.I.
1
0
1
1
1
1
Nabilah
0
0
1
1
1
1
Aditya P
0
0
1
1
1
1
Ayi D.T.
0
0
1
1
1
1
Reza F.R.
0
0
0
0
0
1
Alfi K.
1
1
0
0
0
0
Frans F.
1
1
0
1
1
1
Wahyu C.
0
1
1
1
1
1
Ratna S.
0
0
0
1
0
1
Ismail
1
1
0
0
1
1
M.Ghalib H.
0
0
0
0
0
1
Desi K. A.
0
0
1
1
1
1
Ine Amelia
0
0
0
0
1
1
M. Roziq I.
1
0
0
1
1
1
Bunga R.E.
0
1
1
1
1
1
Edwin R.
0
1
1
1
1
1
Mario R.
0
1
1
1
1
1
Fauziah R.
1
0
0
1
1
1
Dwi Ayuni H
0
0
0
0
1
1
Achmad G.F
1
0
1
1
1
1
Respon
7
11
14
18
20
23
Frekuensi (%)
29.17
45.83
58.33
75.00
83.33
95.83

Tabel 3 :Modifikasi Binomial Respon Rasa Asin Dari Larutan NaCl
Nama Panelis
Konsentrasi (%)
Nilai Ambang
0,00
0,02
0,04
0,06
0,08
0,1
Arisda L.
0
1
1
1
1
1
0,01
Adya P.
0
1
1
1
1
1
0,01
Robin C.S.
0
1
1
1
1
1
0,01
Haris B.S.
0
1
1
1
1
1
0,01
Riska S.I.
0
1
1
1
1
1
0,01
Nabilah
0
0
1
1
1
1
0,03
Aditya P
0
0
1
1
1
1
0,03
Ayi D.T.
0
0
1
1
1
1
0,03
Reza F.R.
0
0
0
0
0
1
0,03
Alfi K.
0
0
0
0
1
1
0,07
Frans F.
0
1
1
1
1
1
0,01
Wahyu C.
0
1
1
1
1
1
0,01
Ratna S.
0
0
0
0
1
1
0,07
Ismail
0
0
1
1
1
1
0,03
M.Ghalib H.
0
0
0
0
0
1
0,09
Desi K. A.
0
0
1
1
1
1
0,03
Ine Amelia
0
0
0
0
1
1
0,07
M. Roziq I.
0
0
1
1
1
1
0,03
Bunga R.E.
0
1
1
1
1
1
0,01
Edwin R.
0
1
1
1
1
1
0,01
Mario R.
0
1
1
1
1
1
0,01
Fauziah R.
0
0
1
1
1
1
0,03
Dwi Ayuni H
0
0
0
0
1
1
0,07
Achmad G.F
0
1
1
1
1
1
0,01
Nilai Ambang Rata-Rata
0,26


C.      Tabel Asam sitrat
Tabel 1 : Matriks Rspon Rasa Asam Dari Larutan Asam Sitrat
Nama Panelis
Konsentrasi (%)
0,00
0,02
0,04
0,06
0,08
1,00
Arisda L.
-
ü   
ü   
ü   
ü   
ü   
Adya P.
-
ü   
ü   
ü   
ü   
ü   
Robin C.S.
-
ü   
ü   
ü   
ü   
ü   
Haris B.S.
-
ü   
ü   
ü   
ü   
ü   
Riska S.I.
-
ü   
ü   
ü   
ü   
ü   
Nabilah
ü   
-
ü   
ü   
ü   
ü   
Aditya P
-
ü   
ü   
ü   
ü   
ü   
Ayi D.T.
-
ü   
ü   
ü   
ü   
ü   
Reza F.R.
-
ü   
ü   
ü   
ü   
ü   
Alfi K.
-
ü   
ü   
ü   
ü   
ü   
Frans F.
-
-
ü   
-
ü   
-
Wahyu C.
-
ü   
ü   
ü   
ü   
ü   
Ratna S.
-
ü   
ü   
ü   
ü   
ü   
Ismail
-
ü   
ü   
ü   
ü   
ü   
M.Ghalib H.
-
ü   
ü   
ü   
ü   
ü   
Desi K. A.
-
ü   
ü   
ü   
ü   
ü   
Ine Amelia
-
ü   
ü   
ü   
ü   
ü   
M. Roziq I.
-
ü   
ü   
ü   
ü   
ü   
Bunga R.E.
-
ü   
ü   
ü   
ü   
ü   
Edwin R.
-
ü   
ü   
ü   
ü   
ü   
Mario R.
-
ü   
ü   
ü   
ü   
ü   
Fauziah R.
-
ü   
ü   
ü   
ü   
ü   
Dwi Ayuni H
-
ü   
ü   
ü   
ü   
ü   
Achmad G.F
-
ü   
ü   
ü   
ü   
ü   
Jumlah
1
22
24
23
24
23

Tabel 2 :Binomial  Respon Rasa Asam Dari Larutan Asam Sitrat
Nama Panelis
Konsentrasi (%)
0,00
0,02
0,04
0,06
0,08
1,00
Arisda L.
0
1
1
1
1
1
Adya P.
0
1
1
1
1
1
Robin C.S.
0
1
1
1
1
1
Haris B.S.
0
1
1
1
1
1
Riska S.I.
0
1
1
1
1
1
Nabilah
1
0
1
1
1
1
Aditya P
0
1
1
1
1
1
Ayi D.T.
0
1
1
1
1
1
Reza F.R.
0
1
1
1
1
1
Alfi K.
0
1
1
1
1
1
Frans F.
0
0
1
0
1
0
Wahyu C.
0
1
1
1
1
1
Ratna S.
0
1
1
1
1
1
Ismail
0
1
1
1
1
1
M.Ghalib H.
0
1
1
1
1
1
Desi K. A.
0
1
1
1
1
1
Ine Amelia
0
1
1
1
1
1
M. Roziq I.
0
1
1
1
1
1
Bunga R.E.
0
1
1
1
1
1
Edwin R.
0
1
1
1
1
1
Mario R.
0
1
1
1
1
1
Fauziah R.
0
1
1
1
1
1
Dwi Ayuni H
0
1
1
1
1
1
Achmad G.F
0
1
1
1
1
1
Respon
1
22
24
23
24
23
Frekuensi (%)
4,17
91,67
100,00
95,83
100,00
95,83

Tabel 3 :Modifikasi Binomial  Respon Rasa Asam Dari Larutan Asam Sitrat
Nama Panelis
Konsentrasi (%)
Nilai Ambang
0,00
0,02
0,04
0,06
0,08
1,00
Arisda L.
0
1
1
1
1
1
0.01
Adya P.
0
1
1
1
1
1
0,01
Robin C.S.
0
1
1
1
1
1
0,01
Haris B.S.
0
1
1
1
1
1
0,01
Riska S.I.
0
1
1
1
1
1
0,01
Nabilah
0
1
1
1
1
1
0,01
Aditya P
0
1
1
1
1
1
0,01
Ayi D.T.
0
1
1
1
1
1
0,01
Reza F.R.
0
1
1
1
1
1
0,01
Alfi K.
0
1
1
1
1
1
0,01
Frans F.
0
0
0
0
1
1
0,07
Wahyu C.
0
1
1
1
1
1
0,01
Ratna S.
0
1
1
1
1
1
0,01
Ismail
0
1
1
1
1
1
0,01
M.Ghalib H.
0
1
1
1
1
1
0,01
Desi K. A.
0
1
1
1
1
1
0,01
Ine Amelia
0
1
1
1
1
1
0,01
M. Roziq I.
0
1
1
1
1
1
0,01
Bunga R.E.
0
1
1
1
1
1
0,01
Edwin R.
0
1
1
1
1
1
0,01
Mario R.
0
1
1
1
1
1
0,01
Fauziah R.
0
1
1
1
1
1
0,01
Dwi Ayuni H
0
1
1
1
1
1
0,01
Achmad G.F
0
1
1
1
1
1
0,01
NIlai Ambang Rata-Rata
0,01

D.      Data Larutan Kopi
Tabel 1 : Matriks Rspon Rasa Pahit Dari Larutan Kopi
Nama Panelis
Konsentrasi (%)
0,0
0,2
0,4
0,6
0,8
1,0
Arisda L.
-
ü   
ü   
ü   
ü   
ü   
Adya P.
-
-
ü   
ü   
ü   
ü   
Robin C.S.
-
ü   
ü   
ü   
ü   
ü   
Haris B.S.
-
ü   
ü   
ü   
ü   
ü   
Riska S.I.
-
ü   
ü   
ü   
ü   
ü   
Nabilah
-
ü   
ü   
ü   
ü   
ü   
Aditya P
-
ü   
ü   
ü   
ü   
ü   
Ayi D.T.
-
ü   
ü   
ü   
ü   
ü   
Reza F.R.
-
ü   
ü   
ü   
ü   
ü   
Alfi K.
-
ü   
ü   
ü   
ü   
ü   
Frans F.
-
ü   
ü   
ü   
ü   
ü   
Wahyu C.
-
ü   
ü   
ü   
ü   
ü   
Ratna S.
-
ü   
ü   
ü   
ü   
ü   
Ismail
-
ü   
ü   
ü   
ü   
ü   
M.Ghalib H.
-
ü   
ü   
ü   
ü   
ü   
Desi K. A.
-
ü   
ü   
ü   
ü   
ü   
Ine Amelia
-
ü   
ü   
ü   
ü   
ü   
M. Roziq I.
-
ü   
ü   
ü   
ü   
ü   
Bunga R.E.
-
ü   
ü   
ü   
ü   
ü   
Edwin R.
-
ü   
ü   
ü   
ü   
ü   
Mario R.
-
ü   
ü   
ü   
ü   
ü   
Fauziah R.
-
ü   
ü   
ü   
ü   
ü   
Dwi Ayuni H
-
ü   
ü   
ü   
ü   
ü   
Achmad G.F
-
ü   
ü   
ü   
ü   
ü   
Jumlah
0
23
24
24
24
24

Tabel 2 : Binomial Respon Rasa Pahit Dari Larutan Kopi
Nama Panelis
Konsentrasi (%)
0,0
0,2
0,4
0,6
0,8
1,0
Arisda L.
0
1
1
1
1
1
Adya P.
0
0
1
1
1
1
Robin C.S.
0
1
1
1
1
1
Haris B.S.
0
1
1
1
1
1
Riska S.I.
0
1
1
1
1
1
Nabilah
0
1
1
1
1
1
Aditya P
0
1
1
1
1
1
Ayi D.T.
0
1
1
1
1
1
Reza F.R.
0
1
1
1
1
1
Alfi K.
0
1
1
1
1
1
Frans F.
0
1
1
1
1
1
Wahyu C.
0
1
1
1
1
1
Ratna S.
0
1
1
1
1
1
Ismail
0
1
1
1
1
1
M.Ghalib H.
0
1
1
1
1
1
Desi K. A.
0
1
1
1
1
1
Ine Amelia
0
1
1
1
1
1
M. Roziq I.
0
1
1
1
1
1
Bunga R.E.
0
1
1
1
1
1
Edwin R.
0
1
1
1
1
1
Mario R.
0
1
1
1
1
1
Fauziah R.
0
1
1
1
1
1
Dwi Ayuni H
0
1
1
1
1
1
Achmad G.F
0
1
1
1
1
1
Respon
0
23
24
24
24
24
Frekuensi (%)
0
95,83
100,00
100,00
100,00
100,00


o    Pembahasan
Rangsangan yang terlalu kecil tidak akan menghasilkan respon / kesan. Intensitas / tingkat terkecil        yang mulai dapat menghasilkan respon disebut ambang rangsangan atau stimulus threshold.
Dalam analisa ambang rangsang dikenal dua macam rangsangan yaitu ambang mutlak atau absolute threshold dan ambang pengenalan atau recognition threshold. Ambang mutlak adalah kesan atau tanggapan tentang produk yang dirasakan, namun belum mengetahui rasa apa. Ambang pengenalan adalah kesan / tanggapan tentang produk yang dirasakan dan sudah mengetahui rasa apa produk tersebut.
Pada tahap pengujian sejumlah contoh terdiri atas sederet contoh dengan konsentrasi berbeda. Intensitas atau tingkat rangsangannya yang disebut deret cuplikan. Deret cuplikan adalah deret rangsangan yang berbeda secara gradual tingkatnya sehingga merupakan suatu domein rangsangan. Domein rangsangannya begitu lemah atau konsentrasinya sangat lemah sehingga belum cukup kuat agar secara jelas menghasilkan rangsangan.
Syarat ruang uji untuk menguji produk adalah ruangan tenang. Luas bagi panelis untuk merasakan secara individu.
Syarat penyajian cuplikan adalah air putih, gelas, format uji, analisis distribusi, alat tulis, sendak dan sarana komunikasi lainnya.
Untuk menetapkan nilai ambang rangsang dari suatu rangsangan terdapat beberapa cara analisis diantaranya analisis rata-rata, analisis frekuensi, analisis distribusi normal dan analisis parameter. Namun dalam hal ini dibahas analisis rata-rata dan analisis frekuensi.